ภารกิจ Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy หรือ SOFIA ใต้ความร่วมมือของ NASA และ DLR (องค์การอวกาศเยอรมนี) ร่วมกันพัฒนากล้องโทรทรรศน์บนเครื่องบิน Boeing 747SP ที่เป็นเหมือนห่อดูดาวบินได้และได้สร้างผลงานมากมายตั้งแต่การค้นพบน้ำบนพื้นผิวของดวงจันทร์ยันการสำรวจทาง Heliophysics บัดนี้กำลังจะถูกปลดระวางด้วยการตัดสินใจจาก NASA และ DLR ตามคำแนะนำจากรีวิวของ Decadal Survey on Astronomy and Astrophysics 2020 (Astro2020) ซึ่งเป็นการประเมินผลได้เสียของการศึกษาดาราศาสตร์รายทศวรรษ
อ่านบทความเกี่ยวกับ SOFIA ได้ที่ SOFIA หอดูดาวบินได้บนเครื่อง 747 ที่ออกแบบให้ไปอยู่ตรงไหน เมื่อไหร่ ก็ได้บนโลก
โดย Astro2020 ซึ่งเป็นรายงานที่ได้รับการ Peer-review หมายความว่าน่าเชื่อถือสูง ได้ระบุว่า SOFIA ตอนนี้มีต้นทุนในการปฏิบัติงานที่ 85 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ต่อปี หรือประมาณ 3 พันล้านบาท (ถูกกว่าเรือดำน้ำ 4.5 เท่า) แต่มี Scientific Output หรือผลงานวิทยาศาสตร์ที่ได้ออกมาน้อยกว่าภารกิจอวกาศอื่น ๆ ที่ต้นทุนเท่ากัน เช่น Hubble Space Telescope และ Chandra X-Ray Observatory หรือแม้แต่ TESS ที่ต้นทุนน้อยกว่า
โดยปัญหาเรื่องผลผลิตทางวิทยาศาสตร์ต่อต้นทุนของ SOFIA มีมานานแล้วจนนำไปสู่การศึกษาที่นำโดย NASA โดยใช้ SOFIA ในปี 2018 และ 2019 เพื่อเพิ่มจำนวนผลงานทางวิชาการที่มาจาก SOFIA โดยพบว่าหลังจากการศึกษาดังกล่าว จำนวนเปเปอร์ตีพิมพ์ของ SOFIA ต่อปีนั้นเพิ่มขึ้นถึง 50%
อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการประเมินระบุว่า SOFIA นั้นมาถึงทางที่แคบเกินกว่าที่มันจะผ่านไปได้แล้ว และไม่มีหลักฐานที่สามารถแสดงให้เห็นได้ว่า SOFIA จะสามารถพัฒนาผลผลิตทางวิทยาศาสตร์ได้เพิ่มอย่างมีนัยสำคัญหลังจากนี้แล้ว คณะกรรมการ Astro2020 จึงออกหนังสือแนะนำให้ NASA และ DLR ยุติภารกิจ SOFIA ภายในปี 2023 โดย NASA และ DLR ยอมรับคำแนะนำดังกล่าว และจะยุติภารกิจ SOFIA ภายในเดือน กันยายน 2022
นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ SOFIA ถูกเสนอให้ยุติภารกิจเนื่องจากในปีงบประมาณ 2021 เองนั้น NASA เองเป็นคนเสนอให้ยุติภารกิจ SOFIA แต่สภา Congress กลับอนุมัติงบประมาณให้กับ SOFIA ซึ่งเท่ากับเป็นการต่ออายุให้ SOFIA ไปอีกปี ในปี 2022 นั้น NASA ได้เสนอให้ยุติภารกิจอีกครั้งโดยให้เหตุผลว่าผลผลิตทางวิทยาศาสตร์นั้นไม่มากเท่าที่ควรอิงจากรายงานของ Astro2020 ซึ่งหาก Congress ยอมรับข้อเสนอให้ยุติภารกิจ ก็จะถือเป็นอันปิดฉากการสำรวจอันยาวนานกว่า 8 ปีของ SOFIA ตั้งแต่ปี 2014 โดยอายุของมันตอนนี้ก็ 12 ปีมาแล้วตั้งแต่เริ่มสร้าง
ข้อมูลทั้งหมดของ SOFIA จะถูกเผยแพร่บนฐาข้อมูลสาธารณ์ของ NASA เพื่อการวิจัย โดยเมื่อ SOFIA ถูกปลดระวาง ก็จะยังมี Jame Webbs ที่ทำหน้าที่เป็นกล้องโทรทรรศน์ช่วงคลื่น Infared แทนอยู่ (ซึ่งก่อนหน้านี้คือ SOFIA ยื้อไว้เพราะ Jame Webbs มันไม่เสร็จซักที ฮา ตอนนี้ตายตาหลับได้แล้วนะ SOFIA)
เรียบเรียงโดย ทีมงาน SPACETH.CO
อ้างอิง
NASA, Partner Decide to Conclude SOFIA Mission
Decadal Survey on Astronomy and Astrophysics 2020 (Astro2020)
