Perseverance เก็บตัวอย่างหิน “Rochette” สำเร็จเป็นครั้งที่สอง ก่อน Mars Solar Conjunction

หลังจากที่ Perseverance เก็บตัวอย่างหิน “Rochette” ล้มเหลวเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2021 เนื่องจากไม่ได้ตรวจสอบว่าในหลอดเก็บตัวอย่างมีตัวอย่างหินอยู่หรือไม่ ทำให้ทีมวิศวกรต้องแก้ไข Protocol ในการเก็บตัวอย่างใหม่เพื่อป้องกันไม่ให้ Perseverance ซีลหลอดเก็บตัวอย่างก่อนที่จะยืนยันได้ว่ามีตัวอย่างอยู่ในหลอด หลังจากการแก้ไข Protocol การเก็บตัวอย่างใหม่แล้ว Perseverance ทีมวิศวกรของ Perseverance ก็ได้ประสบความสำเร็จในการเก็บตัวอย่างหิน “Rochette” ครั้งแรกในวันที่ 6 กันยายน 2021 ในพื้นที่เก็บตัวอย่างชื่อว่า “Montdenier”

ภาพของตัวอย่างหิน “Rochette” พื้นที่เก็บตัวอย่าง “Montdenier” ในหัวสว่านเก็บตัวอย่าง ระหว่างการเก็บตัวอย่างครั้งที่ 2 – ที่มา NASA/JPL-Caltech

ในวันที่ 8 กันยายน 2021 Perseverance ได้เก็บตัวอย่างจากหิน “Rochette” ก้อนเดิมในพื้นที่เก็บตัวอย่างใหม่ที่ชื่อว่า “Montagnac” รวมตัวอย่างที่ Perseverance เก็บได้เป็นทั้งหมด 2 หลอด 3 ครั้งแล้ว อย่างไรก็ตามถึงการเก็บตัวอย่างครั้งแรกจะล้มเหลว แต่ข้อมูลของมันก็สามารถถูกนำมาวิเคราะห์รวมกับตัวอย่างอื่น ๆ ได้ว่าเหตุใดตัวอย่างอื่นถึงเก็บได้ตามปกติ แต่ตัวอย่างแรกกลับล้มเหลว

ภาพของหิน “Rochette” พร้อมกับรูจากการเก็บตัวอย่างทั้ง 2 ครั้ง – ที่มา NASA/JPL-Caltech

โดยตัวอย่างที่เก็บมาจากหิน “Rochette” นั้นคาดว่าเป็นหินที่ส่วนประกอบของหินบะซอลต์เป็นจำนวนมาก และน่าจะเป็นหินที่เกิดจากการไหลของลาวา นอกจากนี้ภายในหินยังพบการตกผลึกของแร่ธาตุ (Crystallization) อีกด้วย ซึ่งจะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์สามารถระบุอายุของหินเรานี้ได้ผ่านการหาอายุจากคาร์บอนกัมมันตรังสี (Radiometric Dating) ซึ่งจะช่วยให้เราประมาณเวลาที่หินก้อนนี้เกิดมาได้นั่นเอง

นอกจากนี้ หากดาวอังคารเคยมีน้ำทะเลจริง เกลือน้ำในทะเลเหล่านี้อาจจะเกาะติดอยู่ในหิน เมื่อน้ำทั้งหมดระเหยออกก็จะเหลือแต่เกลือภายในหิน ซึ่งเกลือเหล่านี้อาจจะยังมีร่องรอยของน้ำบนดาวอังคารหลงเหลืออยู่ และถ้ามีมันก็อาจจะมีร่องรอยของสิ่งมีชีวิตโบราณบนดาวอังคารอยู่ด้วยนั่นเอง (ถ้ามี)

ทีมนักวิทยาศาสตร์ของ Perseverance ค่อนข้างมั่นใจว่า Jezero Crater บนดาวอังคารครั้งหนึ่งเคยเต็มไปด้วยน้ำ (ด้วยหลักฐานที่บ่งบอกถึงการมีอยู่ของน้ำเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะทั้งจากการสำรวจบนวงโคจรและการสำรวจพื้นผิว) แต่นักวิทยาศาสตร์ไม่รู้ว่าน้ำเหล่านั้นมันอยู่นานแค่ไหน แล้วตอนนี้มันหายไปไหน เป็นไปได้ว่าน้ำทะเลเหล่านี้อาจไหลมารวมตัวกันใน Crater แล้วแห้งภายในระยะเวลา 50 ปีก็ได้

ภาพจำลองทะเลสาบ Jezero Crater ที่มันน่าจะเคยเป็นเมื่อหลายพันล้านปีก่อน – ที่มา NASA/JPL-Caltech

แต่จากการเก็บตัวอย่างและสำรวจตัวอย่างเบื้องต้น นักวิทยาศาสตร์ของ Perseverance พบว่าน้ำบนดาวอังคารน่าจะมีมาตั้งแต่ก่อนหน้านี้นานมาก แต่ยังไม่ทราบว่าอยู่นานแค่ไหน แล้วนานพอสำหรับสิ่งมีชีวิตหรือไม่ก่อนที่น้ำในทะเลสาบ Jezero Crater จะแห้ง เป็นไปได้ว่าน้ำในทะเลสาบอาจจะไหลผ่านหินรอบ ๆ มันและทิ้งร่องรอยของน้ำและสิ่งมีชีวิตไว้ก็ได้

ภาพแสดงการตกตะกอนของแร่ธาตุ (River Delta) ในบริเวณ Jezero Crater (ซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นที่ที่น้ำไหลออกมาจากทะเลสาบ) – ที่มา NASA/JPL-Caltech

เป้าหมายต่อไปของ Perseverance คือการหาพื้นที่เก็บตัวอย่างที่บริเวณ Crater Floor หรือพื้นของหลุมอุกกาบาตเพื่อเตรียมส่งกลับโลก โดยนักวิทยาศาสตร์คาดว่าพื้นที่เก็บตัวอย่างต่อไปจะอยู่ห่างออกไปประมาณ 200 เมตร บริเวณ South Séítah ซึ่งเต็มไปด้วยเนินทราย, ก้อนหิน และเศษหิน ซึ่งหินในบริเวณ South Séítah นั้นเป็นหินที่คาดว่าน่าจะมีอายุมาก ต่างกับตัวอย่างหินที่เก็บไปก่อนหน้านี้ซึ่งคาดว่าน่าจะมีอายุน้อย เพื่อนำข้อมูลของหินทั้งสองมาวิเคราะห์เปรียบเทียบกัน

น่าเสียดายที่ในเดือน ตุลาคม 2021 นี้เราจะไม่ได้ยินข่าวจาก Perseverance รวมถึงภารกิจสำรวจดาวอังคารอื่น ๆ ไปอีกสักพักเนื่องจากปรากฏการณ์ที่เรียกว่า “Mars Solar Conjunction” ซึ่งเป็นปรากฏการณ์เมื่อดาวอังคารเคลื่อนที่ไปอยู่ข้างหลังดวงอาทิตย์ ทำให้สัญญาณการสื่อสารทั้งหมดถูกตัดขาดเนื่องจากโดนดวงอาทิตย์บังสัญญาณ

https://www.nasa.gov/sites/default/files/thumbnails/image/mars-solar-conjunction.gif
Animation แสดงปรากฏการณ์ Mars Solar Conjunction – ที่มา NASA/JPL-Caltech

ทุกภารกิจสำรวจดาวอังคารจะต้องถูกพักการสื่อสารทั้งหมดไปอย่างน้อย 2-3 สัปดาห์ ซึ่งระหว่างช่วงเวลานี้ โลกจะไม่ส่งคำสั่งใด ๆ ผ่าน DSN ไปยังยานหรือโรเวอร์สำรวจดาวอังคารหากไม่จำเป็น เพื่อความปลอดภัย เรียกว่า “Command Moratorium” หรือ “No Command” เพื่อความปลอดภัย เนื่องจากเราจะไม่สามารถรู้ได้เลยว่ายานปลายทางได้สัญญาณหรือไม่ได้สัญญาณ ตอบกลับมาแล้วเราไม่ได้รับเพราะสัญญาณรบกวนจากดวงอาทิตย์ หรือปลายทางไม่ได้รับสัญญาณเลยไม่ตอบกลับ

ถึงกระนั้นก็ตาม ยานและโรเวอร์บนดาวอังคารทั้งหมดก็จะยังคงทำงานตามปกติ แค่ไม่ส่งข้อมูลกลับโลกเท่านั้นเอง เพื่อรอจนกว่าโลกจะส่งคำสั่ง “ปลุก” จาก “Command Moratorium” ก่อนที่จะเริ่มการสื่อสารใหม่อีกครั้ง Perseverance จึงจะต้องรออย่างน้อยอีกหลายสัปดาห์หลัง Mars Solar Conjunction ก่อนที่จะเริ่มการเก็บตัวอย่างที่ South Séítah

เรียบเรียงโดย ทีมงาน SPACETH.CO

Chief Science | A 20-year-old biologist with a passion for space exploration, science communication, and interdisciplinarity. Dedicated to demystifying science for all - Since 2018.