เช้ามืดวันที่ 6 พฤศจิกายน จรวด Falcon 9 ก็ได้ทำภารกิจในการส่งยาน Dragon CRS-16 โดยในครั้งนี้เป็นการส่งยาน Dragon ที่ผ่านการใช้งานแล้ว ขึ้นไปเทียบบนสถานีอวกาศนานาชาติเหมือนเช่นเคย การปล่อยมีขึ้นที่แหลมเคอเนเวอรัล สถานที่ปล่อยประจำของ SpaceX ซึ่งเป็นที่รู้กันดีว่า ในภารกิจ CRS หรือการส่งยาน Dragon นั้นจรวด Falcon 9 จะกลับมาลงจอดยัง Landing Zone 1 ไม่ห่างจากฐานปล่อย แต่ในครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่ Falcon 9 พลาดการลงจอดบน Landing Zone แต่ตกลงในทะเลแทน
จรวด Falcon 9 ภารกิจ CRS-16 ในขณะที่มันบินขึ้นจากแหมเคอเนอเวอรัล ที่มา – SpaceX
การลงจอดบนแผ่นดินหรือ RTLS – Return to Launch Site ประสบความสำเร็จครั้งแรกในเดือนธันวาคมปี 2015 ในภารกิจ Orbcomm OG2 ซึ่งในตอนนั้นจรวดรุ่น Falcon 9 เพิ่งผ่านช่วงเลวร้ายคือการระเบิดของ CRS-7 ไป และกลับมาบินอีกครั้งด้วยการลงจอดสำเร็จเป็นครั้งแรก หลังจากนั้น SpaceX ก็ได้พยายามลงจอดจรวดเรื่อยมา และประสบความสำเร็จในการลงจอดบน DroneShip ในเดือนเมษายน 2016
พลาด ลงจอดในทะเล เพราะ Grid Fins ไม่ทำงาน
Falcon 9 นั้นมีพลาดบ้างเรื่อย ๆ โดยปัญหาก็จะมีเป็นกรณีไปเช่น เชื้อเพลิงหมด, คลื่นลมแรง, ขาตั้งหัก แต่ปัญหาทั้งหมดล้วนเกิดขึ้นกับการลงจอดบน DroneShip ยังไม่มีกรณีความผิดพลาดที่เกิดขึ้นบนแผ่นดิน
ในครั้งนี้จรวด Falcon 9 เป็นจรวดลำใหม่แกะกล่องที่ยังไม่เคยผ่านการใช้งานมาก่อน ในขณะที่มันแยกตัวกับ Second Stage มันก็ได้ทำ BoostBack Burn เพื่อปรับทิศทางการตกให้กลับลงมาที่ชายฝั่งแหลมเคอเนเวอรัลดังเช่นปกติ แต่หลังจากที่มันได้ทำ Entry Burn หรือการจุดจรวดเพื่อกลับเข้าชั้นบรรยากาศ มันก็ได้เริ่มหมุนมั่วอย่างไร้การควบคุม Elon Musk ได้ทวีต บอกว่าเกิดปัญหากับระบบไฮดรอลิก ที่ใช้ควบคุมการทำงานของ Grid Fins อุปกรณ์ที่ใช้ควบคุมทิศทางการตกและ Aerodynamic ของจรวด Falcon 9 ทำให้ Grid Fins ใช้งานไม่ได้
Engines stabilized rocket spin just in time, enabling an intact landing in water! Ships en route to rescue Falcon. pic.twitter.com/O3h8eCgGJ7
— Elon Musk (@elonmusk) December 5, 2018
แม้ว่ามันจะหมุนมั่วและร่อนไปไม่ถึงจุดที่ควรจะเป็น Landing Zone 1 แต่ระบบการทำงานอื่น ๆ ก็ยังคงทำงานได้ปกติ เมื่อมันใกล้ถึงพื้นขาตั้งถูกกางออกและมีการจุดจรวดเพื่อทำ Landing Burn ก่อนลงจอดห่างออกไปจากชายฝั่ง มันลงจอดในแนวตั้งตรงและค่อย ๆ ล้มกระแทกพื้นทะเล ไม่มีการระเบิดเกิดขึ้น และสัญญาณจาก Falcon 9 ยังคงส่งมายังสถานีรับ ก่อนที่ SpaceX จะส่งเรือออกไปลากกลับมา
Grid Fins ของจรวด Falcon 9 ภาพนี้เป็นภาพ Grid Fins รุ่นอลูมิเนียมของเดิม ที่มา – SpaceX
การทำงานของ Grid Fins นั้นหลักการคือการปล่อยให้อากาศไหลผ่าน และ Gliding (ร่อน) ตัว Falcon 9 ไปยังจุดลงจอด เทคนิคนี้ถูกใช้มาตั้งแต่การลงจอดครั้งแรกของมัน และ SpaceX ก็เพิ่งอัพเกรด Grid Fins ของ Falcon 9 ให้มาเป็นวัสดุไทเทเนียม จากเดิมที่เป็นอลูมิเนียมทำให้มันแข็งแรงขึ้น และไม่ถูกความร้อนขณะเข้าสู่ชั้นบรรยากาศทำให้เสียหายไปก่อนทำหน้าที่
Engines stabilized rocket spin just in time, enabling an intact landing in water! Ships en route to rescue Falcon. pic.twitter.com/O3h8eCgGJ7
— Elon Musk (@elonmusk) December 5, 2018
ระบบการลงจอดของ Falcon 9 นอกจาก Grid Fins แล้วยังมี Cold Gas Thruster ที่ใช้แก๊สไนโตรเจนอัดในการควบคุมองศาการเอียงของจรวด เราจะสังเกตเห็นกลุ่มแก๊สสีขาว ๆ พุ่งออกมาเพื่อสร้างแรงปฏิกริยา (Reaction) ให้ Falcon 9 เอียงซ้ายขวาได้ตามที่มันควรจะเป็น ซึ่ง Cold Gas Thruster กับ Grid Fins จะต้องทำงานร่วมกันไม่เช่นนั้นมันจะเกิดความผิดพลาดดังเช่นในครั้งนี้
ภาพของจรวด Falcon 9 ก่อนที่มันจะลงจอดในทะเล
สำหรับการลงจอดในทะเล ต้องรอ SpaceX ออกมาแถลงอีกทีว่าเป็นเพราะความบังเอิญเท่านั้น หรือว่า Falcon 9 มีอัลกอริทึมที่พยายามบังคับ Falcon 9 ให้ตกลงในที่ปลอดภัยห่างจากชายฝั่งกันแน่ แต่ถ้าเป็นอัลกอริทึมก็บอกได้เลยว่ามันมีความฉลาดเป็นอย่างมากที่จะป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายกับผู้คนที่อยู่บนชายฝั่งหรือฐานปล่อย เพราะเอาเข้าจริง ๆ ความผิดพลาดขณะกลับมาลงจอด น่ากลัวกว่าการปล่อยอีก เพราะการลงจอดคือการพุ่งกลับมายังแผ่นดินในขณะที่การปล่อยเป็นการพุ่งออก
เทียบระหว่างลงจอดบนแผ่นดินกับเรือ
ปกติแล้วอัตราส่วนเทียบระหว่างความพยายามในการลงจอดบนแผ่นดิน (RTLS) และบนเรือ DroneShip (ASDS) การลงจอดบน DroneShip จะมากกว่า ในปี 2018 ก่อนหน้านี้มีการลงจอดบน DroneShip ไป 8 ครั้งในขณะที่ลงบนแผ่นดิน 4 ครั้ง (ครั้งนี้พลาด) ทำให้ในปีนี้ ความสำเร็จในการลงจอดตกลงมาอยู่ที่ 87% เมื่อเทียบกับปีก่อน ที่ความสำเร็จอยู่ที่ 100%
Falcon 9 ลงจอดที่ Landing Zone 1 ณ แหลมเคอเนอเวอรัล ที่มา – SpaceX
อย่างไรก็ตาม ความผิดพลาดครั้งนี้ไม่ได้กระทบต่อ SpaceX แต่อย่างใด เนื่องจากภารกิจ CRS-16 นั้นก็ลุล่วงไปได้ด้วยดี และการที่ SpaceX ลงจอดพลาดนั้นก็จะช่วยให้เราสามารถวิเคราะห์หาสาเหตุและนำมาปรับปรุง Falcon 9 ให้ทำงานได้อย่างดีขึ้นในอนาคต ปกติแล้วในการลงจอดของ Falcon 9 ทุกครั้งจะมีการเก็บข้อมูลที่ละเอียดมาก ๆ เพื่อนำมาวิเคราะห์ และกรณีเช่นนี้ก็ถือว่าเป็นสิ่งที่ดี เพราะ Falcon 9 ก็ได้ตกลงในทะเลและไม่ได้สร้างความเสียหายบนชายฝั่งแต่อย่างใด
